top of page

Çalgı Türleri (Enstrüman Çeşitleri)



Çalgıların türleri,  tarihi, yapım biçimleri gibi konuları inceleyen bilim dalına da  Organoloji denir.

Çalgı  yapımı, bazı bilim alanlarını yakından ilgilendiren bir teknolojidir. Akustik  bilimi ve sanat tarihi bu yan dallar arasındadır. Çalgıların kullanımları ve  tarih içinden gelerek aldıkları yeni biçimler, sosyolojik araştırmaların  kapsamındadır. Arkeolojik araştırmalar ise çalgıların 5000 yıl önce  kullanıldığını göstermektedir. Çalgı biliminin temeli 20. yüzyıl başlarında  atılmıştır. Çalgılarda bulunan parçaların adlandırılarak uluslar arası birer  terim haline gelmesi de bu yakın döneme rastlar. Müzik yazarı ve çalgı yapımcısı Victor-Charles Mahillon, çalgı bilim alanında önderlik eden bir uzmandır. Doğal  olarak bu alanda derinleşebilmek için, akustikçilerin ve müzikologların  katkılarına ihtiyaç duyulmuştur. Çalgıların bilimsel olarak sınıflandırılmasını  ve adlandırılmasını 16. yüzyılda Sebastian Virdung ve Martin Agricola ile 17.  yüzyılda Michael Praetorius ve Rahip Marin Mersenne’nin (1588 – 1648)  gerçekleştirdikleri söylenebilir

VURMALI   ÇALGILAR

Batı dillerinde genellikle “percussion” ailesi olarak   adlandırılır.Dilimizde “vurma çalgılar” da   denmektedir.

Vurmalılar ailesi, tarihin en  eski çalgılarının önemli  bir bölümünü içerir.Bu çalgıların en ilkelleri bile  çağdaş orkestraların vurmalıları arasında yer almaktadır. Bunlar,müziğin yalnızca  ritm, renk ve  dinamik gücüne katgıda bulunmakla kalmazlar, aynı zamanda müziğin   melodik ve armonik öğelerine de  katkıda  bulunurlar.

Vurmalı çalgılar iki ana dala  ayrılır: Perdesi belirli  olmayan ve tek ses verenler ile belirli sesleri perdeli  olarak olarak çıkarabilenler. Birinci grupta trampet, dümbelek, davul, kastanyet,  kaynana  zırıltısı, kamçı vb. vardır.İkinci  gruba girenler vibrafon, ksilofon, marimba vb.’dir.

Timpani ise  akord  edilebilme üstünlüğüyle davuldan ayrılır. Timpaniciler bu çalgının az ya da  çok  gerilebilen derileri üzerinde değişik sesler elde edebilirler. Vurmalılarda birden fazla  notanın olağan bir biçimde icra  edilişi, Beethoven ile başlar. Aynı yıllarda,  crescando ve decrescendo gibi  özelliklerden esinlenerek timpani ve benzeri  davulların sesini ayarlamak  çabaları görülmüştür. Beethoven’den sonra timpaninin  kullanılması, kendine özgü  ve gelişkin bir sanat biçimine   dönüşmüştür. XIX. yüzyılın ortalarına  doğru, orkestrasyon tekniğinde  devrim sayılabilecek yenilikler  gerçekleşmiştir.Vurmalıların kullanımı, bu  devrimin önemli bir  parçasıdır.

 Timpani:

download

Glockenspiel:


Majestic_32_PC_Glockenspiel_1024x1024.jpg