top of page
Yazarın fotoğrafıMete

Şekil Değiştirme (Donuna Girme)

Şamanizmin bir kalıntısı olarak İslamiyet’in kabulünden sonra Türklerde; dervişlerin istedikleri zaman bir hayvan şekline girebilme (donuna girme) inancını da totemizm izleri olarak değerlendiriyor. İlk Türk Müslüman dervişleri de zaman zaman kuş donuna girmişlerdir. Ahmet Yesevi turna donuna; Hacı Bektaş Veli güvercin donuna, Abdal Musa ise geyik donuna bürünmüşlerdir.

72298498_2428661967407405_4824546199639949312_n

Horasan’da Ahmet Yesevi ve Lokman Perende’nin okulunda eğitim alan Hacı Bektaş Veli, orta anadolu’ya giderek öğretiyi burada yaymakla görevlendirlir. Otman Baba tarafından yazılan Hacı Bektaş Veli velayetnamesinde onun anadolu’ya gelişi şöyle anlatılır. Hacı Bektaş Veli, anadolu’ya güvercin kılığında gitmeyi düşünür. Bu sırada anadolu’da bulunan Rum erenleri, onun geleceğini haber alırlar ve bazıları onu kıskanır. Ona engel olmak isterler. Rum erenlerinden karaca Ahmet Sultan hemen Doğan kılığına girerek güvercini gökyüzünde yakalar. Bunun üzerine Hacı Bektaş Veli kılık değiştirip yeniden eski haline döner ve Doğan kılığındaki Karaca Ahmet’in boğazını tutarak; ” ben kuşların en barışçısı olan güvercin donunda geliyorum. Sen beni Doğan kılığında karşılıyorsun. Bu doğru mu diye sorar. Bu anlatım sembolik bir anlatımdır. Hacı Bektaş Veli’nin anadolu’ya barışçı sebeplerle gelişini anlatmaktadır. Hacı Bektaş Veli’nin doğum ve ölüm tarihleri kesin olarak belli değildir. Bu konuda değişik tarihler verilmektedir. 1271 tarihinde hakka yürüdüğü düşünülmektedir. Hacı Bektaş Veli öğretisini yedi haneli Suluca Karahöyük’te yaymaya başlamış ve kısa sürede öğrencilerinden bir kısmı Macaristan’a kadar gitmiştir. Gül Baba, Sarı Saltuk, Otman Baba Kızıldeli ( Seyyid Ali Sultan), Hasan Demir Baba, Akyazılı Sultan Balkanlardaki öğrencilerinden sadece bir kaçıdır. Öğrencilerinden bir kısmı da Mısır ve Tunus’a kadar gitmişlerdir. Hacı Bektaş Veli’den Makalat, Makalat-ı Gaybiyye ve Kelimat-ı Ayniye, Besmele şehri gibi eserleri bulunmaktadır.Hacı Bektaş Veli için Anadolu erenlerinin ” Kutbu’l Aktab” veya “Ser-Çeşmesi “olarak kabul edilmektedir. Hacı Bektaş Veli bütün düşüncesi dört temel ilkede toplanmıştır. Bunu şöyle anlatır; ” Madde karalığı akıl nuruyla, Cehalet karanlığı bilgi nuruyla Nefes karanlığı erdem nuruyla aydınlanır Bütün işler aşkla yapılır” Hacı Bektaş Veli 13. yüzyılda kadın erkek eşitliğini, bilim ve aklı savunarak anadolu’nun aydınlanmasına katkıda bulunmuştur. Hacı Bektaş Veli; Hararet nardadır sacda değildir Keramet baştadır tacda değildir. Her ne ararsan kendinde ara Kudüs’te Mekke’de Hac’da değildir.

0904058678467.jpg

Rivayetlerde sıkça, güvercin kuşundan bahsedilir. Özellikle Hacı Bektaş Veli güvercin sembolü bulunmaktadır. Güvercinin eski Türklerde Gök Tanrısını sembolize ettiği inanışı vardır. Farsçada kebut gök rengi anlamına gelir ve kebut kelimesinden türeyen kebuter, güvercin anlamındadır.

 

Mustafa Tunahan YILDIZ

 

Comments


Öne Çıkanlar

En Güncel Haberler

bottom of page