Acıyı Bal Eyleyen Ozan: “Aşık Veysel”
Aşık Veysel’in 123. Yaş Günü “Doodle” oldu
Aşık Veysel’in sazıyla birlikte türkü söylediği bir fotoğrafın animasyon halini kullanan Google tüm Türk kullanıcılarının gönlünü aldı. Peki Aşık Veysel kimdir? İşte büyük ozanımıza dair ayrıntılar…
Kızının Dilinden “Aşık Veysel”
Ünlü Halk ozanı Aşık Veysel Şatıroğlu’nun kızı Zekine Şatıroğlu, babasının misafirperverliğini ve insan sevgisini anlattı.
Sivas’ın Şarkışla ilçesine bağlı Sivrialan köyünde yaşayan Aşık Veysel’in 7 çocuğundan biri olan Zekine Şatıroğlu (76) babasını anlattı. Ünlü ozanın misafirperver bir insan olduğunu ve konuklarına ikramda bulunmaktan mutluluk duyduğunu anlatan Şatıroğlu, babasının misafirlerine kahvenin en güzelini ikram etmeyi sevdiğini belirterek, “Aşık Veysel’in kızı olmak çok mutlu edici bir duygu. Güzel insanlarla tanışmak buraya gelip gitmeniz gurur verici. Aşık Veysel Atatürkçü biriydi, milletini seven, ayrımcılık yapmayan, halkını seven, doğayı seven, öyle güzel biriydi, onun gibi biri bir daha dünyaya gelir mi gelmez mi bilemiyorum. Gelenleri hoş gönül ile yollardı, zenginmiş fakirmiş ayırmazdı, bu valiymiş bu sıradan halktan biriymiş demezdi. Herkesi geldiği haliyle kucaklardı. Kibir yoktu, işte öyle güzel bir adamdı. Bize öğüt olarak hep, halkla iyi geçinin, kimseyi kırmayın, ben bu yaşıma geldim hiç kimsenin bir hatırını, gönlünü kırmadım, sizde kırmayın, herkesle iyi geçinin bu dünyada kimse kalmaz” dedi.
Babasının ölmeden önceki son günlerini anlatan Zekine Şatıroğlu, “Hastalığının son zamanlarında, devlet demir yollarında yatmıştı, Azar Bey oranın başhekimi idi, orada kanser teşhisi konulmuştu. İstanbul’dan bir doktor Aşık’ın hastalığını duymuş gelmiş. Doktor ’Ben seni burada tedavi ettirmem, İstanbul’a götüreceğim’ dedi, Babam da kanser olduğunu bilmiyor romatizma sanıyordu. O doktor aldı babamı gitti, Ankara’da 2-3 sene yaşadı. Döndükten sonra da, buradaki yollar şimdiki kadar müsait değildi. Ağabeyime dedi ki ’Sakine ile beni Sivas’a götür, hastaneye yatayım çünkü yollar kapanır daha gidemem’ dedi. Orada da ona kanser teşhisini koydular, yani o kör değildi bizdik kör, biz kör olamasaydık alırdık ondan bir şeyler’ şeklinde konuştu.
AŞIK VEYSEL KİMDİR?
Veysel Şatıroğlu veya lakabı ile Âşık Veysel, 25 Ekim 1894 Şarkışla, Sivas’ta doğmuştur ve 21 Mart 1973 Sivrialan, Sivas’ta hayatını kaybetmiştir. Aşık Veysel Türk halk ozanıdır. Avşar boyunun Şatırlı obasına mensuptur.
Aşık Veysel Şatıroğlu, 1894 yılında Sivas’ın Şarkışla ilçesine bağlı Sivrialan köyünde dünyaya geldi. Annesi Gülizar, babası “Karaca” lakaplı Ahmet adında bir çiftçiydi. Veysel’in iki kız kardeşi, yörede yaygınlaşan çiçek hastalığına yakalanarak yaşamlarını yitirdi. Ardından Veysel de yedi yaşında aynı hastalıktan dolayı iki gözünü de kaybetti. Kendi anlatımına göre: “Çiçeğe yatmadan evvel anam güzel bir entari dikmişti. Onu giyerek beni çok seven Muhsine kadına göstermeye gitmiştim. Beni sevdi. O gün çamurlu bir gündü, eve dönerken ayağım kaydı ve düştüm. Bir daha kalkamadım. Çiçeğe yakalanmıştım… Çiçek zorlu geldi. Sol gözümde çiçek beyi çıktı. Sağ gözüme de, solun zorundan olacak, perde indi. O gün bugündür dünya başıma zindan.”
Babasının, Âşık Veysel’e oyalanması için aldığı bağlamayla önce başka ozanların türkülerini çalmaya başladı. 1930 yılında Sivas Maarif Müdürü olarak görev yapan Ahmet Kutsi Tecer ile Kutsi Bey tarafından düzenlenen bir şairler gecesinde tanıştı. Kutsi Bey tarafından verilen destek ile birçok ili dolaşmaya başladı
Âşık geleneğinin son büyük temsilcilerinden olan Âşık Veysel, bir dönem yurdu dolaşarak Köy Enstitüleri’nde saz hocalığı yaptı. 1965 yılında özel kanunla maaş bağlandı. 1970’li yıllarda Selda Bağcan, Gülden Karaböcek, Hümeyra, Fikret Kızılok, Esin Afşar gibi bazı müzisyenler Âşık Veysel’in deyişlerini düzenleyerek yaygınlaşmasını sağladı. Şarkışla’da her yıl adına şenlikler yapılır.
Eserlerinde Türkçesi yalındır. Dili ustalıkla kullanır. Yaşama sevinciyle hüzün, iyimserlikle umutsuzluk şiirlerinde iç içeydi. Doğa, toplumsal olaylar, din ve siyasete ince eleştiriler yönelttiği şiirleri de vardır. Şiirleri, Deyişler (1944), Sazımdan Sesler (1950), Dostlar Beni Hatırlasın (1970) isimli kitaplarında toplandı.1973 yılında akciğer kanseri sonucunda vefat etti. Ölümünden sonra Bütün Şiirleri (1984) adıyla eserleri tekrar yayınlandı.
ANISI
2014 yılının Kasım ayında Devlet Opera ve Balesi Âşık Veysel’in ölümünün 41. yılı anısına onun türkülerinden yola çıkılarak hazırlanan, tek perdelik dans tiyatrosu “Dostlar Beni Hatırlasın” sahneye konulmuştur. 17 Kasım 2014 yapılacak prömiyere onur konuğu olarak Âşık Veysel’in kızı ve torunlarının katılacağı açıklanmıştır. Gösterinin rejisörlüğünü İhsan Bengier yaparken, Almula Ersoy, Ayşegül Aydemir, Deniz Alp, Sevim Başol ve Müge Gündüz gibi isimler rol almıştır.
