Sheakspeare’nin Kayıp Oyunu ve Hayaletler
William Shakespeare, otoritelere göre İngilizlerin en büyük yazarı olarak kabul görür. Yaklaşık otuz sekiz oyunu farklı dillere çevrilen yazar, İngiltere’de “Avon’un Ozanı” olarak anılır. En önemli oyunlarından biri “Olmak yada olmamak; bütün mesele bu” sözünü içeren Hamlet olarak gösterilir. Shakespeare, hayaletleri ile ün yapmış oyunları kadar kayıp eserleriyle de dikkat çekiyor.
Kayıp oyun
“Love’s Labour’s Won” yani “Aşkın Çabasının Zaferi” oyunu bugüne kadar söylentiler dışında var olmadı. Oyunlarının listesinde adı geçti ancak hiç bir zaman ortaya çıkmadı. Sebebi ise hala gizemini koruyor.
“Love’s Labour’s Won” 1598 öncesinde William Shakespeare tarafından yazıldı. Oyunun, 1603’te yayınlandığı ortaya çıktı, fakat hiç bir kopyasına rastlanmadı. Konuyla ilgili bir çok teori ortaya atıldı. Bunlardan birisi “Love’s Labour’s Won” un bilinen başka bir oyunun alternatif ismi olması yönünde. Bir başka teori ise yine yazarın 1598’de çıkarttığı ilk komedilerinden olan “Love’s Labour’s Lost” (Aşkın Çabası Boşuna) oyununun devamı olabileceği yönünde…
Wits Treasury’nin Kitabından
1598’te yazılan Francis Meres’in “Wits Treasury” kitabı, Shakespeare’nin bir düzine oyununun ismini içeriyordu. Kitap tartışmaları bugüne kadar sürecek olan bir ismi daha içeriyordu: “Love’s Labour’s Won” Bu isimde bir oyun kopyası bulunmaması bir çok teorinin önünü açtı.
Shakespeare araştırmacıları oyun hakkında bir çok teori ortaya attı.
Bunlardan ilki, “Aşkın Çabası Boşuna”nın ertelendiği bilinen kayıp sahneleri olabileceği yönündeydi. Diğer bir teori ise kitap yayınlanmadan bir kaç yıl önce yazılmış oyunu olan “Hırçın Kız-The Taming of the Shrew” oyununa alternatif bir isim olarak verilmiş olmasıydı.
En uç teori ise Shakespeare’nin oyunlarında sıkça rastlanan “hayalet” senaryosudur. Bir takım kesim, “Aşkın Çabasının Zaferi” oyununun hayaletleri çağıran gizli sözler içerdiğine inanır. Ancak bir takım olaylar sonrası sözlerin gücüyle hayaletler kovuldu ve son oyunun sözleri yazarın kendisi tarafından imha edildi. Ve son oyun oynanmadı. -Hayaletler kovulmadan önce oyunculardan birisi “kayıp oyun“u oynamak istemeyince susuz yerde boğulduğu da iddiaların arasındadır-
Aynı zamanda kelime dahisi Shakespeare’nin ondörtgen olarak yaptırdığı tiyatronun da hayaletli olduğuna inanılır. 1599 yılında oyuncular topluluğu tarafından inşa edilen “The Globe” tiyatrosu 1613 yılında yangından dolayı yıkılmıştı.
Shekespeare’nin kayıp oyunu en son dünyaca ünlü “Doctor Who” dizisinde konu alındı
2012 yılında bir başka kayıp eseri gün yüzüne çıktı
1953 yılında söz konusu oyun ‘History of Cardenio’ Shakespeare ve arkadaşı James Fletcher tarafından yazıldı. Ancak bilinmeyen bir nedenle bu oyun da hiç bir zaman basılmadı.
Bundan 74 yıl sonra oyun yazarı ve Shakespeare taklitçisi Lewis Theobald ‘Double Falsehood’ adlı bir oyun yayınladı. Theobald bu oyunun Shakespeare’nin kayıp eseri History of Cardenio’nun orjinal metnine dayandığını iddia ediyordu.
Oxford American Shakespeare dergisi editörü Gary Taylor ”Veritabanlarının ve komplike orjinalite testlerinin ortaya çıkışı ile artık daha detaylı araştırmalar yapabiliyoruz ve uzmanların şu anda vardıkları ortak kanı bu oyunun kısmen Shakespeare, kısmen de Fletcher tarafından yazıldığı yönünde” diyerek bu tezi doğruladı.
This slideshow requires JavaScript.
Mustafa Tunahan Yıldız
