Tarihin Bilinen İlk Barış Antlaşması: Kadeş Barış Antlaşması Metni
Hititler, II. Muvattali Dönemi’nde (MÖ 1306-1282), Mısır Devleti ile aralarında, Suriye toprakları üzerinde hak iddia etme nedeniyle büyük anlaşmazlıklar yaşanmıştır. Suriye egemenliği için Hitit ve Mısır devletleri arasında Kadeş kenti yakınlarında büyük bir savaş yapılmıştır. Bu savaşta Mısır tahtının başında II. Ramses bulunmaktaydı. Savaşı kimin kazandığı tartışmalıdır; Ebu Simbel tapınağında bulunan yazıtta savaşı II. Ramses’in kazandığı, Hitit yazıtlarında ise II. Muvattali’nin savaşı kazandığı iddia edilmektedir. Bu savaştan uzun bir süre sonra, Hitit ve Mısır devletleri arasında, tarihin bilinen ilk barış antlaşması olan Kadeş Barış Antlaşması imzalanmıştır (MÖ 1270). Bu antlaşma Mısır Kralı II. Ramses ve dönemin Hitit kralı III. Hattuşili (MÖ 1275-1250) arasında yapılmıştır. Barış antlaşması metnine göre İki ülke birbirlerine karşı asla savaşmayacak, hatta başka devletlerin saldırılarına karşı birbirlerine asker ve savaş arabalarını gönderecek gibi maddeler içermektedir.
Kadeş Barış Antlaşması Metni:
• “Mısır Memleketi Kralı, Büyük Kral, Kahraman Ra-maşe-şa mai Amana’nın Hatti memleketlerinin büyük Kralı Hattuşili ile iyi dostluklarının, kardeşliklerinin ve büyük krallıklarının devamı için yaptıkları antlaşmadır.
• Bunlar, Mısır memleketi Büyük Kralı, bütün memleketlerin kahramanı, Mısır memleketi Kralı, Büyük Kral, kahraman Minmua-rea’nın oğlu, Mısır memleketi Kralı, Büyük Kral, kahraman Min-pahirita’rea’nın torunu, Rea-Maşeşta-Mai Amana’nın, Hatti memleketi Kralı, Büyük Kral, Murşili’nin oğlu, Büyük Kral, Hatti memleketi Kralı, kahraman Şuppiluliuma’nın torunu, Büyük Kral, Hatti memleketi Kralı, kahraman Hattuşili’ye söylediği sözlerdir.
• Aramızda daima olarak iyi kardeşlik ve iyi sulh kurdum. Mısır memleketi ile Hatti memleketi arasındaki münasebetlerde iyi kardeşliğin ve iyi sulhun tesisi için şunları söylüyorum: İşte, Mısır memleketi ile Hatti memleketi arasındaki münasebete gelince, ezelden beri tanrı onlar arasında düşmanlığa müsaade etmediğinden antlaşma ebedidir. Büyük Kral, Mısır memleketi Kralı, Rea-Maşeşa Mai Amana, güneş ve fırtına tanrılarının münasebeti gibi öyle edebi bir münasebet tesis etti ki, o aralarında daima düşmanlık yapmağa mani olur.
• Mısır memleketi Kralı, büyük Kral Rea-Maşeşa Mai Amana gümüş bir tablet üzerine kardeşlik Hatti memleketi Kralı, büyük Kral Hattuşili ile bugünden itibaren aramızda iyi barış ve iyi bir kardeşlik tesisi için bir muahede yaptı. O benim kardeşimdir, ben de onun kardeşiyim ve onunla daima barış halindeyiz. Bize gelince: Bizim kardeşliğimiz ve barışımız bundan önceki Mısır memleketi arasındaki barış ve kardeşlikten daha iyi olacaktır.
• Bak, Mısır memleketi Kralı, Büyük Kral Rea-Maşeşa Mai Amana Hatti memleketi Kralı, Büyük Kral Hattuşili ile barış ve kardeşlik halindedir.
• Bak, Mısır memleketi Kralı Rea-Maşeşa Mai Amana’nın oğulları Hatti memleketi Kralı, Büyük Kral Hattuşili’nin oğulları ile ve kardeşleri ile barış ve dostluk kalıcıdır. Onlar da bizim gibi kardeş ve barış halindedir.
• Mısır memleketiyle Hatti memleketi arasındaki münasebete gelince: Onlarda bizim gibi daima kardeşlik ve barış halindedirler.
• Mısır memleketi Kralı, büyük Kral Rea-Maşeşa Mai Amana istikbalde her hangi bir şey almak için Hatti memleketine girmeyecektir. Hatti memleketi Kralı, Büyük Kral Hattuşili de istikbalde herhangi bir şey almak için Mısır memleketine girmeyecektir.
• Bak Güneş ve Fırtına tanrılarının Mısır memleketi ile Hatti memleketi için getirmiş oldukları ilahi düzen, onlar arasındaki barış ve kardeşliktir, düşmanlık değildir. Bak Mısır memleketi Kralı; Büyük Kral Rea-Maşeşa Mai Amana bugünden itibaren iyi durumu muhafazada sebat edecektir. İşte Mısır memleketi Hatti memleketi ile kalıcı barış ve kardeşlik halindedir.
• Eğer yabancı bir memlekette bir düşman Hatti memleketine gelirse ve Hatti memleketi Kralı, Büyük Kral Hattuşili bana “Ona karşı koymak için bana yardıma gel” diye bir haber gönderirse Mısır memleketi Kralı, Büyük Kral Rea-Maşeşa Mai Amana piyadesini süvarisini gönderecek onu öldürecek, Hatti memleketi için ondan intikam alacak.
• Eğer Hatti memleketi Kralı, Büyük Kral Hattuşili tâbi beylerine kızarsa, onlar ona karşı bir kusurda bulunursa Mısır memleketi Kralı Büyük Kral Rea-Maşeşa Mai Amana’ya haber gönderirse Mısır memleketi Kralı piyadesini ve süvarisini ona gönderir. O kimlere kızmışsa onları imha eder.
• Eğer dış memleketlerden yabancı bir düşman Mısır Kralı kardeşin Rea-Maşeşa Mai Amana’ya ve Mısır memleketine karşı gelirse ve onun kardeşi Hatti memleketi Kralı Hattuşili’ye “Ona karşı koymak için bana yardıma gel” diye bir haber gönderirse Hatti memleketi Kralı Hattuşili piyadesini, süvarisini gönderecek ve benim düşmanımı öldürecek.
• Eğer Mısır Kralı Rea-Maşeşa Mai Amana tâbi beylerden birine kızarsa, onlar ona karşı birleşirlerse ve ben Hatti Kralı kardeşim Hattuşili’ye “Haydi” dersem Hatti memleketi Büyük Kralı Hattuşili piyadelerini ve savaş arabalarını gönderecek, o kimlere kızmışsa onların hepsini mahvedecek.
#KadeşBarışAntlaşması #KadeşBarışAntlaşmasıMetinleri #muvattali #ramses
