top of page

*Ti Özel: Gustave Flaubert’in Salammbô’su ve Sembolizm

On dokuzuncu yüzyılın en büyük edebi eserlerinden bazıları çok sıradışı kökenlere sahipti. 1862’de yayınlanan ve 264-146 yılları arasında Roma tarihinin çağdaş bir Yunan hesabına dayanan Gustave Flaubert’in Salammbô’sunu ele alalım. Okundu, tartışıldı, birkaç operaya dönüştü ve hatta Orson Welles’in filmi Yurttaş Kane filmi gösterime sunuldu.

bonnatrosecaronsalammbo.jpg

Salammbô hikayesi, zamanın büyük bir romanında kullanılan en karanlık kaynaklardan biri olan Polybius (antik Yunan tarihçisi) Tarih isimli ilk kitabından ve Madame Bovary (1856) ile ün kazanan bir yazar için garip bir seçimden, makul bir şekilde çizildi. Flaubert, Kartaca tarihine ilgi duymuş olabilir, ancak içeriğindeki korkunç vahşeti birçok okuyucuyu ağırlaştırdı ve bugün bile içerik tartışılmaya devam ediyor.

Salammbô, Roma İmparatorluğu ile Kartaca arasındaki yirmi üç yıl süren savaşın ardından Roma zaferine yol açan Birinci Pön Savaşı’nı takip eden dönemde geçmektedir. Yenilen Kartacalılar, savaşta çalıştıkları birçok paralı askerle sorun yaşadı ve onlara parasını ödeyemedi ve isyanlarını yatıştıramadı, bu yüzden paralı askerler intikam için Kartaca kentine saldırdılar.

rochegrossesalammbo.jpg

Salammbô, lider Kartaca general Hamilcar Barca’nın kurgusal kızı ve bir rahibedir. Paralı askerlerin lideri Matho, kitaptaki açılış şöleninde isyan eden paralı askerleri bastırmaya çalıştığında ona şehvetle aşık oluyor. Paralı askerler şehri kuşatıyor ve Matho ona bir su kemeri yaparak kur yapıyor. Bu ona, kutsal bir peçe olan Zaïmph’i çalma ve Salammbô’un yatak odasına girme fırsatı veriyor.

bussieresalammbo1907.jpg

Düzenli Kartaca kuvvetleri ve paralı askerler arasında bir dizi savaşın ardından Kardeşler’in tuzağa düşmesine yol açıyor. Salammbô daha sonra Zaïmph’i Matho’dan kurtarmak için kılık değiştirdi. Çadırında buluştukları zaman birbirlerinin birer hayali olduğuna inanırlar. Kartaca’lılar daha sonra saldırıya uğradı, Salammbô Zaïmph ile geri döndü ve Kartacalar şehirlerine çekildi.

Paralı askerler şehirdeki su kaynağını kestiğinde, vatandaşlarının çocukları, durumlarını hafifletmek umuduyla feda edilir. Yardım gelir, paralı askerleri uzaklaştırır ve binlerce kişiyi açlıktan ölmek üzere tuzağa düşürür. Matho yakalandı, işkence gördü ve Kartacalar tarafından Salammbô’un şoktan ölmesine neden oldu. Hem Matho hem de Salammbô öldü, Zaïmp’in laneti, ona dokunan herkese ölüm getirerek gerçekleşti.

Flaubert’in romanının yayınlanmasından otuz yıl sonra, yüzyılın son 10 yılına kadar tanınmış bir sanatçı tarafından boyanmış gibi görünmüyor.

İlk hikayeden, 1893’ten itibaren Salambô ve Doves’ta, sahne hikayesiyle uğraşan korkunç anlatılara ve güzel kadınlara düşkünlüğü olan Georges Rochegrosse’dı. Beyaz Salamura sürüsü arasında şezlong üzerinde tamamen uzanmış olan güzel Salammbô ile burada nered